Als burgemeester wil ik de gemeente Achtkarspelen beter leren kennen. Ik doe dat wandelend. Ik nodig inwoners uit om met mij een wandeling in en om hun dorp te maken. Dit is mijn verslag van mijn ‘doarpskuier’ in Gerkesklooster-Stroobos.

Wie Gerkesklooster-Stroobos zegt, zegt water en bedrijvigheid. Het tweelingdorp aan het Prinses Margrietkanaal wordt gekenmerkt door hoge fabrieksgebouwen. Het meest in het oog springend zijn de gebouwen van ABZ Diervoeding, scheepswerf Barkmeijer en de zuivelfabriek van Friesland Campina. 

“It molkfabryk bestiet dit jier 125 jier,” zegt Johannes Veenstra. “It wurdt in grut feest foar de boeren!” En ook mijn andere wandelgenoot, Piet Kuipers, spreekt met trots over de grote bedrijven in het dorp. “Do moatst der écht nochris yn sjen. It útsjoch boppe-yn is prachtich.”

“Froeger waarden hjir yn it doarp de skûtsjes makke,” mijmert Veenstra die, samen met zijn vrouw Maaike, Theetuin Aan de Lauwers runt. De Lauwers, nog een waterweg die door Gerkesklooster-Stroobos stroomt en ook de Stroobossertrekvaart komt hier in het Prinses Margrietkanaal uit. “It frachtferfier oer it wetter is de basis west foar it doarp en de bedriuwichheid hjir,” legt Veenstra uit.

Kuipers heeft een eigen bedrijf in de financiële dienstverlening en is voorzitter van de dorpsraad Gerkesklooster-Stroobos. “Ik hâld fan trochpakken,” zegt de ondernemer in het onvervalst Kloasters, de streektaal die hier zo dicht bij de grens met de provincie Groningen gesproken wordt. Een grens die in 1993 nog verlegd is, waardoor Stroobos nu in zijn geheel in Fryslân ligt.

“Hjir soenen oanlisstegers komme moatte,” zegt Kuipers als we over de voetgangersbrug over de Lauwers lopen. “Yn de simmer kinst hjir prachtich mei de boat lizze,” vult Veenstra aan. We lopen door naar de muziekkoepel aan de Klaarkamp. “Dit is it hert fan it doarp,” zegt Kuipers. “Hjir komme tweintich nije wenten, mar eins soene dy húskes ek oanpakt wurde moatte.” Hij wijst naar een rij seniorenwoningen. “Mar dat wol WoonFriesland net. It soe wol in hiele upgrade foar it doarp wêze.”

We wandelen langs de mooie nieuwe, en nu nog enige, basisschool in het tweelingdorp. En dan lopen we het deel van Stroobos binnen dat voor 1993 nog in Groningen lag. We komen uit bij de grote loodsen van houthandel Timersma, waar voorheen transportbedrijf Broersma gevestigd was. “Hjirachter soe in útwreiding fan it bedriuweterrein komme moatte, zegt Veenstra. “Der is genôch fraach.” Hij wijst naar de loodsen van Klaas de Poel, de grote leverancier van noten, zaden, krenten en rozijnen.

“En hjir giet it geregeld mis,” zegt Veenstra, als we bij de draaibrug over het Prinses Margrietkanaal aankomen. “We hearre somtiden wol hiel let fan Rykswettersteat dat de brêge ticht is, omdat der wer in boat tsjinoan fard is. Dat moat earder, want skoaljeugd moat dan in hiel ein omfytse.”

We lopen even binnen bij Brasserie ‘Us Dream’ om een prachtige muurschildering te bekijken. De nieuwe eigenaren, die ons enthousiast ontvangen, hebben die vanachter een gipswand en lambrisering tevoorschijn gehaald. Het muurschilderij laat zien hoe vroeger het kanaal nog dwars door het dorp liep. Het is nu een grasstrook, waar alleen een oude kademuur nog aan het verleden herinnert.

“We hawwe hjir in tige hechte doarpsmienskip,” aldus Kuipers. “In soad jongeren, mar ek âlderen, komme hjir yn it wykein hinne.” We staan voor De Alde Smidse in het centrum van het dorp. “En ek hjir fine in soad aktiviteiten plak,” vertelt Veenstra, als we langs het dorpshuis wandelen. 
 

We hawwe hjir in tige hechte doarpsmienskip!

In de oude basisschool even verderop werden tot twee jaar geleden nog Syrische vluchtelingen opgevangen. Nu staat het grotendeels leeg. “We soene graach wolle dat hjir apparteminten yn komme,” zegt Kuipers die zijn ondernemershart laat spreken. “Der is wol in inisjatyf fanút it doarp west, mar dat is de ôfrûne tsien jier fierder net fan ‘e grûn kaam. Der moat no wol wat barre. Der is genôch belangstelling.”

Aan het eind van onze wandeling lopen we over de Hoogstraten en Kerkeboeren nog naar het mooie complex van voetbalvereniging GSVV en naar de voormalige hervormde kerk. Deze kerk was in vroeger tijden de brouwerij van het kloaster, het Gerkesklooster, waar het dorp zijn naam aan dankt. Het is het enige deel van het oude kloaster dat nog overeind staat.

Bij de theetuin van Veenstra neem ik afscheid van mijn beide wandelgenoten. In mijn hoofd galmt het nog na van alle activiteiten en initiatieven in het dorp. Het is de echo van een ontzettend bedrijvig tweelingdorp. In meerdere opzichten.

Ook een wandeling met mij maken? Bel 14 0511 en vraag naar het bestuurssecretariaat om een afspraak te maken.

Foto’s: Binne-Louw Katsma en Jouke Douwe de Vries

Bron: Gemeente Achtkarspelen