Podiumpagina Trouw
11 juli 1997
Een aantal maanden geleden plaatsten wij, als Christelijk Sociaal Platform, in deze krant openlijk onze vraagtekens bij het ‘sociale gezicht’ van Jaap de Hoop Scheffer, de toen net aangetreden fractieleider van het CDA. Eerdere uitspraken over het stimuleren van bezitvorming en het afschaffen van het minimumloon voorspelden, ons inziens, namelijk weinig goeds voor wat betreft zijn toekomstige stellingname bij sociale vraagstukken. Maar wat schetst onze verbazing, kort nadat wij onze twijfel hadden geuit, weerlegde De Hoop Scheffer alle kritiek door zich te distantiëren van zijn eerder gedane uitspraken en zich op te werpen als sociaal bewogen politicus. Eerder deze week deed hij daar nog een schepje boven op door te pleiten voor het herstel van de grotendeels afgeschafte Ziekte- en Nabestaandenwet, zodat wij onze vraagtekens zo langzamerhand moeten vervangen door uitroeptekens.
De uitspraken van De Hoop Scheffer over de Ziekte- en Nabestaandenwet gingen gepaard met ongezouten kritiek richting de regerende PvdA. Die heeft volgens De Hoop Scheffer ,,toegestaan dat de marktwerking op een aantal terreinen enorm is doorgeschoten.’‘ Daarmee verwijt hij Kok en de zijnen dat ze te weinig tegenwicht bieden aan de VVD, die de ‘werking van de vrije markt’ immers hoog in het liberale vaandel heeft staan. Kortom, de PvdA is niet meer de socialistische partij die het was voordat ze regeringsverantwoordelijkheid ging dragen.
Hiermee wordt meteen ook de toon gezet voor de komende verkiezingsstrijd. Het CDA lijkt aan te willen kondigen, dat het de vele tegenslagen te boven is gekomen en dat het met nieuw elan (in de persoon van De Hoop Scheffer) een socialere koers wil gaan varen in de aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar. Het CDA gaat dus min of meer in dezelfde vijver vissen als waar de potentiële kiezers van de PvdA zwemmen. Maar deze vijver is tevens groot genoeg om een CDA/PvdA-coalitie opnieuw mogelijk te maken in 1998. Met de recente uitspraken van De Hoop Scheffer lijkt het CDA de PvdA echter links in te willen halen door de sociaal-democraten te verwijten, dat ze een te weinig sociaal geluid laten horen binnen de huidige coalitie. Het afschaffen van de Ziekte- en Nabestaandenwet zou daar een bewijs van zijn.
Het is alleen jammer dat dat een kwestie is van ‘de pot verwijt de ketel,’ want het was het CDA zelf dat, samen met de PvdA, tijdens de vorige kabinetsperiode de basis heeft gelegd voor de gedeeltelijke privatisering van de Ziektewet en de afschaffing van de Nabestaandenwet. Dit werd weliswaar pas een feit tijdens de huidige kabinetsperiode, maar het CDA stond aan de wieg ervan en het heeft zelf in eerste instantie de consequenties van deze bezuinigingsmaatregel (want dat is de afschaffing van de Ziektewet eigenlijk) niet goed ingeschat. Gelukkig luistert het CDA nu wel, in tegenstelling tot de vorige kabinetsperiode, naar signalen uit de samenleving, waaruit toen ook al bleek dat er teveel negatieve gevolgen aan de privatisering en afschaffing verbonden zijn. Het CDA wil nu dan ook de ‘scherpe randjes’ van de regeling afslijpen, tenminste als het CDA weer regeringsverantwoordelijkheid krijgt, alhoewel het natuurlijk ook als oppositiepartij vorm kan geven aan het sociale beleid.
Hoe dan ook, wij, als Christelijk Sociaal Platform, pleiten in ieder geval voor het terugdraaien van te veel marktwerking in de gezondheidszorg. Werkgevers worden zo namelijk gedwongen om personeel te selecteren op gezondheidskenmerken en risicogedrag. Voorts ondersteunen wij de recente CDA-voorstellen om de vaste lasten voor mensen met de laagste inkomens aan een maximum te verbinden.
Om het sociale gezicht van het CDA nog verder inhoud te geven, verwijzen wij De Hoop Scheffer gaarne naar bisschop Muskens, die in onze ogen een goede visie heeft op hoe de verarming, maar ook de verrijking, in Nederland kan worden tegengegaan.
