Trouw, 4 oktober 2010

 

‘Brandbrief’ aan Maxime Verhagen en CDA-partijtop

Verhagen laat CDA ontredderd achter

 

Toen zaterdagmiddag duidelijk werd dat een meerderheid van de CDA-leden voor samenwerking met de PVV was, verscheen Maxime Verhagen als grote winnaar op het podium. En dat terwijl hij net een derde van zijn leden verloren had. Hij noemde het zelfs ‘een feest’. Hoe misplaatst kan een reactie zijn? Zijn triomfantelijke overwinningstoespraak maakte pijnlijk duidelijk dat Verhagen geen besef heeft van de totale ontreddering waarin hij de partij achterlaat. Immers, hij zal binnenkort de fractie verlaten om minister te worden.

Met hem zullen, naar verluidt, nog vijf zittende fractieleden een ministerspost of staatssecretariaat op zich nemen. Bovendien vertrekt Ank Bijleveld-Schouten om Commissaris van de Koningin in Overijssel te worden. En daarmee laat Verhagen ook de fractie ontredderd en onthoofd achter. Grote vraag is, wie straks die nieuwe fractie gaat leiden.

Daarnaast rijst de vraag hoeveel ‘dissidenten’ er tussen de zeven eerstvolgenden op de CDA-kandidatenlijst zullen zitten. Er hoeft er maar één te zijn om een meerderheid in de Tweede Kamer definitief om zeep te helpen; zelfs als de twee leden van de SGP dit kabinet steunen. En wat als Kathleen Ferrier volhardt in het ‘nee’ dat zij zaterdag heeft uitgesproken? Blijft ze dan als ‘dissident’ in de fractie? Bezwijkt ze onder de zware druk van de partijleiding? Stapt ze op? Of gaat ze verder als zelfstandig kamerlid? En wat doet de tot op heden uiterst loyale Ad Koppejan dan? Deze vragen zijn tekenend voor de verdeeldheid die Verhagen heeft veroorzaakt met zijn vrijage met de PVV. En die is nog veel groter onder de leden.

Verhagen heeft de oude bloedgroepenstrijd binnen het CDA in alle hevigheid doen oplaaien. De katholieke zuiderlingen schaarden zich massaal achter ‘hun’ Maxime. Terwijl protestants Nederland minder naar het resultaat keek en zich meer zorgen maakte over de C binnen het CDA. Een discussie die op het congres niet of nauwelijks is gevoerd, omdat de partijtop maar één doel voor ogen had en dat was het regeer- en gedoogakkoord zo geruisloos mogelijk aangenomen te krijgen.

Daarvoor was een dag eerder in de provinciale afdelingen al alles uit de kast gehaald. Kamerleden deden er alles aan om hun ‘ja’ aan de PVV te rechtvaardigen. Ook daar werd de discussie over de christelijke identiteit en het sociale gezicht van het CDA in de kiem gesmoord. Kamerleden haastten zich om het onderhandelingsresultaat te roemen en de positieve punten uit het regeerakkoord te benoemen. Tot slot werden doemscenario’s geschetst over een mogelijk ‘nee’ tegen de PVV. Het CDA zou veroordeeld worden tot de oppositie, ‘links’ zou aan de macht komen, er zou aan het bijzonder onderwijs getornd worden. Veel erger dan het gedogen van de PVV.

Resultaat is dat zaterdag een groot aantal CDA-leden in vertwijfeling huiswaarts zijn gekeerd. Er is op het congres niets gedaan om de kloof tussen voor- en tegenstemmers te dichten. De enige verbindende woorden werden, nota bene, gesproken door ‘dissident’ Ad Koppejan. Maar zijn ‘wij horen bij elkaar’ verstomde in het boe-geroep van Verhagen-aanhangers en werd later overstemd door het geschreeuw van Camiel Eurlings. Hij reageerde, net als de partijtop, alleen op de inhoud van het regeerakkoord en niet op de principiële bezwaren van veel insprekers.

Ondertussen speculeren steeds meer CDA-leden openlijk over het opzeggen van hun lidmaatschap. Onder hen ook de nodige bestuursleden en politici die overwegen hun functie neer te leggen. Kortom, er smeult een veenbrand onder het CDA en er is nog niet eens een begin gemaakt met het blussen.

Met de huidige koers van het CDA wordt ons persoonlijk zo langzamerhand ook de grond te heet onder onze voeten. De tijd is in ieder geval voorbij dat wij nog een warm gevoel krijgen bij de partij. Verhagen, en met hem de CDA-top, is daar verantwoordelijk voor. Wij vinden het tijd worden om heel hard ‘Brand!’ te roepen. Maar wie komt ons redden?

Jouke Douwe de Vries en Johannes Goossen
fractievoorzitters CDA Dongeradeel resp. CDA Duiven; initiatiefnemers Nieuw Collectief, een christelijk-sociale beweging binnen het CDA