2 november 2011
Een jaar na de Tweede Kamerverkiezingen, die voor het CDA zo desastreus verliepen, staat de partij op een historisch dieptepunt in de peilingen: 11 zetels. Ondertussen laat de vernieuwing binnen de partij nog maanden op zich wachten. Dat duurt veel te lang.
Zo komt de commissie van theologe Jacobine Geel pas in januari met voorstellen voor de modernisering van de uitgangspunten van het CDA. Daarnaast is het Strategisch Beraad, onder leiding van oud-minister Aart Jan de Geus, eigenlijk nog maar net begonnen met het uitstippelen van een nieuwe koers.
Ondertussen raken de ‘oude’ uitgangspunten en beoogde middenkoers van het CDA steeds verder uit zicht. Onder druk van coalitiegenoot VVD en gedoogpartner PVV schuift het CDA steeds verder op naar rechts. Ook lijken de christen-democratische uitgangspunten geen leidraad meer te zijn voor het politiek handelen van de partij.
Dat werd pijnlijk duidelijk in de kwestie Mauro, de 18-jarige Angolees die na een verblijf van 8 jaar in Nederland terug moet naar zijn geboorteland. Aan de vooravond van het partijcongres stuurde de Tweede Kamerfractie een feitenrelaas over Mauro naar alle afdelingen van het CDA.
Daarbij werden ook de overwegingen van de CDA-fractie inzake Mauro genoemd. Het verkiezingsprogramma kwam daarbij aan de orde en de opstelling van de CDA-fractie in de afgelopen 20 jaar, maar geen woord over de uitgangspunten. Dat, terwijl bij de kwestie Mauro de uitgangspunten ‘solidariteit’ en ‘gerechtigheid’ ernstig in het geding zijn.
‘Het CDA is bij uitstek de partij die compassie hoog in het vaandel heeft,’ zo betoogde Jacobine Geel, ironisch genoeg, afgelopen zaterdag op het partijcongres. Ze gaf daarmee een doorkijkje naar de modernisering van de uitgangspunten.
Maar de compassie voor Mauro was eerder die dag bij minister Leers en de Tweede Kamerfractie nog ver te zoeken. Onder druk van VVD en PVV weigerde de minister nogmaals om zijn discretionaire bevoegdheid te gebruiken en de fractie kwam niet verder dan de halfbakken oplossing van een studievisum voor Mauro.
En daarmee wordt het beeld van het huidige CDA weer bevestigd. Het beeld van een zwabberende partij, die aan de leiband van VVD en PVV loopt, meedogenloos vasthoudt aan het regeerakkoord en een onherkenbare koers vaart vanuit haar christelijk geïnspireerde uitgangspunten. Daar moet snel verandering in komen, want anders is het te laat.
Een zekere somberheid maakt zich daarbij van mij meester. Want de commissie ‘Nieuwe woorden, nieuwe beelden’ mag dan in januari met de nieuwe uitgangspunten komen, de ‘nieuwe daden’ zullen niet van de ene op de andere dag komen. Niet met de huidige ‘partijleiders’ en zeker niet met de huidige beklemmende samenwerking met de VVD en PVV.
Ik vrees dan ook dat de oproep van Aart Jan de Geus om het ‘radicale midden’ op te zoeken, voor het CDA te laat komt. Kan de partij nog wel op haar schreden terugkeren en een radicaal andere, herkenbaar christen-democratische koers gaan varen? De ‘koopmannen’ hebben immers zo langzamerhand zo nadrukkelijk hun stempel op het CDA gedrukt, dat de ‘kerkmensen’ nog nauwelijks gehoor vinden binnen de partij.
Het enige wat mij in die zin op de been houdt, zijn alle reacties die ik gekregen heb sinds de lancering van de website CDAlert.nl begin vorige week. Tientallen steunbetuigingen en oproepen om vooral vol te houden, heb ik via twitter en mail ontvangen. Blijkbaar is er nog hoop, maar een nieuwe lente binnen het CDA lijkt voorlopig nog ver weg.
Jouke Douwe de Vries
Initiatiefnemer CDAlert
